Основные вопросы теории музыкального пространства

Никита Малюхов; Виталий Шапилов

Мақаланы жүктеп алу Russian

Авторлар

Никита Малюхов

Жауапты автор

Музыкатану және композиция кафедрасының 1-ші курс магистранты

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

Виталий Шапилов

Өнертану кандидаты, музыкатану және композиция кафедрасының доценті

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

https://orcid.org/0009-0003-2810-9884

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2022-06-30

Мақала беті

45-52

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

Физикалық әлем кеңістігінің мәселелері және адамның оны қабылдау ерекшеліктері ғалымдарды бұрыннан қызықтырған. Осы тақырып бойынша зерттеулердің әртүрлілігі әлі күнге дейін бірыңғай тұжырымдаманың қалыптасуына әкелген жоқ. Бұл мақаланың мақсаты – арнайы әдебиеттерден алынған ақпарат негізінде музыкалық кеңістік мәселелері бойынша ең өзекті теориялық ұстанымдарды қорытындылау және оның музыкадағы көрінісіне тән мысалдар беру. ХХ ғасырда композиторлар арасында музыкадағы кеңістіктің ерекше әсерлеріне деген қызығушылық пайда болғанына қарамастан, оның бұрынғы дәуірлердегі маңыздылығының көптеген мысалдары бар. Кеңістіктік әсерлер шулы аспаптарды қолдану, шулар мен табиғат дауыстарына еліктеу, акустиканың қасиеттеріне байланысты дыбыс көздерінің орналасуы арқылы жүзеге асады. Тарихи даму барысында экспрессивтілік құралдарының кешенін кеңейту жағдайында музыкалық кеңістіктің әртүрлі аспектілерінің рөлінің артуы байқалады. Перцептуалды және концептуалды кеңістікті авторлық дизайнның жеке бағыттары ретінде зерттеу кезінде ерекше сұрақтар туындайды. Әр түрлі кеңістіктің бірлескен әсерін және олардың музыка жазып оны қабылдаудағы рөлін қарастыру зерттеу барысын тереңдету үшін маңызды.

Кілтті сөздер

музыкадағы кеңістік
музыкалық дыбыс
ХХ ғасыр музыкасы
дыбысқа еліктеу
музыканы қабылдау
концептауалдық
қарапайым және арнайы ұсынылатын музыка

Список источников (СИ) и References

Мостепаненко, А.М., М.В. Четырехмерность пространства и времени. [Текст] – Л.: Наука, 1966. – 191 с.

Мозгот, С.А. Категория пространства как смысловой феномен в музыкальном искусстве [Текст]: дисс. ... докт. иск. Новосибирск: 2018. – 366 с.

Панкевич, Г.М. Проблема анализа пространственно-временной организации музыки [Текст] // Музыкальное искусство и наука. – М.: Музыка, 1978. – Вып. 3. – С. 124-144.

Лобанова, М.Н. Концепции пространства, времени, движения в эпоху барокко [Текст] // Музыкальный стиль и жанр: История и современность. – М.; СПб.: Центр гуманитарных инициатив: Университетская книга, 2015. – С. 54-58.

Андреев, А. К истории европейской музыкальной интонационности. [Текст] – М.: Музыка, 1996. Ч. 1. – 190 с.

«Персимфанс» – оркестр без дирижера. [В Интернете] 2021 г. [Цитировано: 20.04.2022] URL:

https://www.culture.ru/s/vopros/orkestr-bez-dirizhera/.

Рустамов, А.Р-О. Звуковой образ пространства в структуре художественного языка звукорежиссуры [Текст]: дисс. … канд. иск. СПб.: 2013. – 206 с.

Орлов, Г.А. Древо музыки. [Текст] Вашингтон – СПб.: 1992. – 253с. Холопова, В.Н. Музыка как вид искусства: Учебное пособие. СПб.: Издательство «Лань», 2000. – 320 с.

Асафьев, Б.В. Музыкальная форма как процесс. [Текст] – Л.: Музыка, 1971. – 376 с.

Докшицер, Т.А. Путь к творчеству. [Текст] – М.: ИД «Муравей», 1999. – 216 с.

Борисенко, Ю.И. Механизм образования гиперболы в русской речи [Текст] // Научный журнал: Мир науки, культуры и образования №1 (26). Барнаул: АлтГПУ, 2016. – 364 с.

Shepard Tone – YouTube. [В Интернете] 2012 г. URL:

https://www.youtube.com/watch?v=BzNzgsAE4F0&t=94s.

Vox. The sound illusion that makes Dunkirk so intense – YouTube. [В Интернете] 2017 г. [Цитировано:

04.2022] URL: https://www.youtube.com/watch?v=LVWTQcZbLgY&t=53s

Швейцер, А. Иоганн Себастьян Бах. [Текст] М.: Классика-XXI 2011. – 836 с.

Сохор, А.Н. Теория музыкальных жанров: задачи и перспективы. [Текст] // Теоретические проблемы музыкальных форм и жанров. – М., 1971. – С. 292-309.

Григорьева, Г.В. – лекция «Основы музыкальной композиции XX века». [В Интернете] 2012 г.

[Цитировано: 20.04.2022] URL: https://www.culture.ru/live/movies/7/osnovy-muzykalnoi-kompozicii-xxveka.

Joshua Bell's 'Stop and Hear the Music' metro experiment | The Washington Post. [В Интернете] 2007 г. [Цитировано: 20.04.2022] URL: https://www.youtube.com/watch?v=hnOPu0_YWhw 1621.

«Street musician, goosebumps Worth respect». [В Интернете] 2020 г. [Цитировано: 20.04.2022] URL:

https://www.youtube.com/watch?v=kXQnqVugpig.

Mostepanenko, A.M., M.V. Chetyrekhmernost' prostranstva i vremeni. [Tekst] – L.: Nauka, 1966. – 191 р.

Mozgot, S.A. Kategoriya prostranstva kak smyslovoj fenomen v muzykal'nom iskusstve [Tekst]: diss. ... dokt. isk. Novosibirsk: 2018. – 366 р.

Pankevich, G.M. Problema analiza prostranstvenno-vremennoj organizacii muzyki [Tekst] // Muzykal'noe iskusstvo i nauka. – M.: Muzyka, 1978. – Vyp. 3. – Р. 124-144.

Lobanova, M.N. Koncepcii prostranstva, vremeni, dvizheniya v epohu barokko [Tekst] // Muzykal'nyj stil' i zhanr: Istoriya i sovremennost'. – M.; SPb.: Centr gumanitarnyh iniciativ: Universitetskaya kniga, 2015. – Р. 54-58.

Andreev, A. K istorii evropejskoj muzykal'noj intonacionnosti. [Tekst] – M.: Muzyka, 1996. CH. 1. – 190 р.

«Persimfans» – orkestr bez dirizhera. [V Internete] 2021 g. [Citirovano: 20.04.2022] URL: https://www.culture.ru/s/vopros/orkestr-bez-dirizhera/.

Rustamov, A.R-O. Zvukovoj obraz prostranstva v strukture hudozhestvennogo yazyka zvukorezhissury [Tekst]: diss. … kand. isk. SPb.: 2013. – 206 р.

Orlov, G.A. Drevo muzyki. [Tekst] Vashington – SPb.: 1992. – 253 р. Holopova V.N. Muzyka kak vid iskusstva: Uchebnoe posobie. SPb.: Izdatel'stvo «Lan'», 2000. – 320 р.

Asaf'ev, B.V. Muzykal'naya forma kak process. [Tekst] – L.: Muzyka, 1971. – 376 р.

Dokshicer, T.A. Put' k tvorchestvu. [Tekst] – M.: ID «Muravej», 1999. – 216 р.

Borisenko, YU.I. Mekhanizm obrazovaniya giperboly v russkoj rechi [Tekst] // Nauchnyj zhurnal: Mir nauki, kul'tury i obrazovaniya №1 (26). Barnaul: AltGPU, 2016. – 364 р.

Shepard Tone – YouTube. [V Internete] 2012 g. [Citirovano: 20.04.2022] URL:

https://www.youtube.com/watch?v=BzNzgsAE4F0&t=94s

Vox. The sound illusion that makes Dunkirk so intense – YouTube. [V Internete] 2017 g.

[Citirovano:20.04.2022] URL: https://www.youtube.com/watch?v=LVWTQcZbLgY&t=53р.

Shvejcer, A. Iogann Sebast'yan Bah. [Tekst] M.: Klassika-XXI 2011. – 836 р.

Sohor, A.N. Teoriya muzykal'nyh zhanrov: zadachi i perspektivy. [Tekst] // Teoreticheskie problemy muzykal'nyh form i zhanrov. – M., 1971. – Р. 292-309.

Grigor'eva, G.V. – lekciya «Osnovy muzykal'noj kompozicii XX veka». [V Internete] 2012 g. [Citirovano:

04.2022] URL: https://www.culture.ru/live/movies/7/osnovy-muzykalnoi-kompozicii-xx-veka.

Joshua Bell's 'Stop and Hear the Music' metro experiment | The Washington Post. [V Internete] 2007 g. [Citirovano: 20.04.2022] URL: https://www.youtube.com/watch?v=hnOPu0_YWhw 1621.

«Street musician, goosebumps Worth respect». [V Internete] 2020 г. [Citirovano: 1.04.2022] URL: