Мақаланы жүктеп алу
Russian
Авторлар
Дана Сабитова
Жауапты автор
Дирижерлеу кафедрасының 1-ші курс магистранты
Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы
Қазақстан
Виталий Шапилов
Өнертану кандидаты, музыкатану және композиция кафедрасының профессоры
Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы
Қазақстан
Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2021-12-30
Мақала беті
6-16
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Өткен ғасырдағы Қазақстанның композиторлық мектебінің жарықын өкілі ретінде Ғазиза Жұбанова өзінің тура жəне айқын авторлық стилімен есте қалды. Өз шығармашылығында, бұған дейінгі Қазақстан композиторлары сияқты, музыкалық тілдің ұлттық ерекшелігіне көп көңіл бөлді, бірақ əріптестеріне қарағанда, ол түрлі композиторлық техника мен тəсілдерді пайдалана отырып, музыкалық негізді əрлеп, оны байыта түсті. Оның музыкасы дыбсталу кластерлігімен, дыбысжазбаны ұйымдастырудың үндестігімен жəне компоиторлық жазудың басқа да заманауи тəсілдерімен ерекшеленеді. Ғ. Жұбанова стилінің өзіне тəн ерекшелігі алғышқы рет оның ауқымды шығармалардың бірі – «Арайлап атқан таң» ораториясында көрініс табады. Кейінгі шығармаларында Ғ. Жұбанова өзінің композиторлық стилінің негізгі ерекшеліктеріне негізделе отырып, өзінің жазу техникасын дамытады жəне оны əрі түрлендіреді. Ғазиза Жұбанованың музыкасы батылдығы мен жаңашылдығына қарамастан, Қазақстанның ХХ ғасырдағы музыкалық мəдениетімен үйлеспеді, керісінше, қазіргі заманның музыкалық əлеміне батыл қадам жəне композиторлардың жаңа буыны үшін лайықты үлгі болды.
Бұл мақаланың мақсаты – Ғазиза Жұбанованың стиліне тəн ерекшелікті оның алғашқы «Арайлап атқан таң» ораториясынан анықтаймыз.
1Кілтті сөздер
Қазақстандағы алғашқы ораториялар
композитор стилі
ұлттық колорит
музыкалық тіл
музыкалық дəстүрлердің синтезі
қазақ күйі
стильдің демократиясы
симфонизм
композицияның заманауи техникасы
Список источников (СИ) и References
Кетегенова, Н. О. О жизни и деятельности Г.А. Жубановой [Текст] / Н. О. Кетегенова // Жизнь в искусстве: Композитор Газиза Жубанова : сборник статей, воспоминаний, отзывов. – Алматы: Өнер, 2003. – С. 10-70.
Жубанова, Г. А. Мир мой – музыка [Текст]: в 2 т. Т.1 / Сост. и ред. Д.А. Мамбетовой. – Алматы, 1997. – 170 с.
Ержан З. О возникновении доктрины советского искусства как «национального по форме, социалистического по содержанию». // Киелі Жетісу – казахский язык для русскоязычных. [В Интернете] 2004 г. [Цитировано: 05.10.2021] URL:http://kieli7su.kz/index.php/arterzhanmenu/isskmenu/59-o-vozniknovenii-doktriny-sovetskogoiskusstva.
Акентьева C. Культурно-эстетические и музыкальные истоки и взаимодействия в творчестве Г.А. Жубановой. // Новая музыкальная газета. [В Интернете] 2014 г. [Цитировано: 05.10.2021] URL: https://musicnews.kz/kulturno-esteticheskie-i-muzykalnye-istoki-i-vzaimodejstviya-vtvorchestve-g-a-zhubanovoj.
Арикайнен, Г. Л. Кантатно-ораториальное творчество композиторов Казахстана. [Текст] : рукопись. – Алма-Ата, 1963. – 52 с.
Мухамбетова, А. И. Пространство и время кюя (тезисы) [Текст] / Б. Ж. Аманов, А. И. Мухамбетова // Казахская традиционная музыка и XX век. – Алматы: Дайк-Пресс, 2002. – С. 229235.
Ерзакович, Б. Г. Песенная культура казахского народа. Музыкально-историческое исследование [Текст] / Б. Г. Ерзакович. – Алма-Ата: Наука, 1966. – 402 с. – 1400 экз.
Жубанов, А. К. Струны столетий [Текст] / А. К. Жубанов. – Алматы: Дайк-Пресс, 2001. – 280 с. – 2000 экз. – ISBN 9965-441-69-3.
Жубанова, Г. А. Мир мой – музыка [Текст]: в 2 т. Т.2 / Сост. и ред. Д.А. Мамбетовой. – Алматы, 1997. – 213 с.
Джумакова, У. Р. Творчество композиторов Казахстана 1920-1980-х годов. Проблемы истории, смысла и ценности [Текст] / У. Р. Джумакова. – Астана: Фолиант, 2003. 232 с. – 500 экз. – ISBN 9965-612-66-8.
Абдрахман, Г. Б., Джумакова, У. Р. Приношение Газизе Жубановой: научно-документальный портрет [Текст] / Г. Б. Абдрахман, У. Р. Джумакова. – Астана: Фолиант, 2017. – 256 с. – 5000 экз. – ISBN 978-601-302-877-4.
Хохловкина, А. А. Советская оратория и кантата [Текст] / А. А. Хохловкина. – М.: Государственное музыкальное издательство, 1955. – 148 с. – 3000 экз.
Захарченко, И. Н. Принципы формообразования и трактовка куплетной формы в оратории Г. Жубановой «Ленин» [Текст] // Вопросы музыкального формообразования. – Алма-Ата: КазГУ, 1986. – С. 90-100.
Узких, Л. Н. Оратория Г. Жубановой «Заря над степью» [Текст] // Музыкознание. Вып. VII. – Алма-Ата, 1975. – С. 121-142.
Ketegenova, N. O. O zhizni i deyatel'nosti G.A. Zhubanovoj [Tekst] / N. O. Ketegenova // Zhizn' v iskusstve: Kompozitor Gaziza Zhubanova : sbornik statej, vospominanij, otzyvov. - Almaty: Өner, 2003. - Р. 10-70.
Zhubanova, G. A. Mir moj - muzyka [Tekst]: v 2 t. T.1 / Sost. i red. D.A. Mambetovoj. - Almaty, 1997. - 170 р.
Erzhan Z. O vozniknovenii doktriny sovetskogo iskusstva kak «nacional'nogo po forme, socialisticheskogo po soderzhaniyu». // Kielі Zhetіsu - kazahskij yazyk dlya russkoyazychnyh. [VInternete] 2004 g. [Citirovano: 05.10.2021] URL:http://kieli7su.kz/index.php/arterzhanmenu/isskmenu/59-o-vozniknovenii-doktriny-sovetskogoiskusstva.
Akent'eva C. Kul'turno-`esteticheskie i muzykal'nye istoki i vzaimodejstviya v tvorchestve G.A. Zhubanovoj. // Novaya muzykal'naya gazeta. [V Internete] 2014 g. [Citirovano: 05.10.2021] URL: https://musicnews.kz/kulturno-esteticheskie-i-muzykalnye-istoki-i-vzaimodejstviya-v-tvorchestve-g-azhubanovoj.
Arikajnen, G. L. Kantatno-oratorial'noe tvorchestvo kompozitorov Kazahstana. [Tekst] : rukopis'. - Alma-Ata, 1963. - 52 р.
Muhambetova, A. I. Prostranstvo i vremya kyuya (tezisy) [Tekst] / B. Zh. Amanov, A. I. Muhambetova // Kazahskaya tradicionnaya muzyka i XX vek. - Almaty: Dajk-Press, 2002. - Р. 229-235.
Erzakovich, B. G. Pesennaya kul'tura kazahskogo naroda. Muzykal'no-istoricheskoe issledovanie [Tekst] / B. G. Erzakovich. - Alma-Ata: Nauka, 1966. - 402 р. - 1400 `ekz.
Zhubanov, A. K. Struny stoletij [Tekst] / A. K. Zhubanov. - Almaty: Dajk-Press, 2001. - 280 р. - 2000 `ekz. - ISBN 9965-441-69-3.
Zhubanova, G. A. Mir moj - muzyka [Tekst]: v 2 t. T.2 / Sost. i red. D.A. Mambetovoj. - Almaty, 1997. - 213 s.
Dzhumakova, U. R. Tvorchestvo kompozitorov Kazahstana 1920-1980-h godov. Problemy istorii, smysla i cennosti [Tekst] / U. R. Dzhumakova. - Astana: Foliant, 2003. 232 р. - 500 `ekz. - ISBN 9965612-66-8.
Abdrahman, G. B., Dzhumakova, U. R. Prinoshenie Gazize Zhubanovoj: nauchno-dokumental'nyj portret [Tekst] / G. B. Abdrahman, U. R. Dzhumakova. - Astana: Foliant, 2017. - 256 р. - 5000 `ekz. - ISBN 978-601-302-877-4.
Hohlovkina, A. A. Sovetskaya oratoriya i kantata [Tekst] / A. A. Hohlovkina. - M.: Gosudarstvennoe muzykal'noe izdatel'stvo, 1955. - 148 р. - 3000 `ekz.
Zaharchenko, I. N. Principy formoobrazovaniya i traktovka kupletnoj formy v oratorii G. Zhubanovoj «Lenin» [Tekst] // Voprosy muzykal'nogo formoobrazovaniya. - Alma-Ata: KazGU, 1986. - Р. 90-100.
Uzkih, L. N. Oratoriya G. Zhubanovoj «Zarya nad step'yu» [Tekst] // Muzykoznanie. Vyp. VII. - AlmaAta, 1975. - Р. 121-142.
Жарияланған:
2021-12-30
Дата подачи:
2024-02-21
Журнал нөмірі
№ 4
Том
9
Мақаланы жүктеп алу
Russian